Langedijk Waterrijk zet zich in voor het behoud van het rijke watererfgoed
Wat is Stichting Langedijk Waterrijk?
Stichting Langedijk Waterrijk is een organisatie die zich inzet voor het behoud van het rijke watererfgoed in het gebied dat vroeger bekend stond als Langedijk, nu onderdeel van de gemeente Dijk en Waard. Langedijk, met de dorpen Oudkarspel, Noord-Scharwoude, Zuid-Scharwoude, Broek op Langedijk, Sint Pancras en een deel van Koedijk, ligt aan het Geestmerambacht. Dit unieke landschap, dat ooit uit 15.700 kleine eilanden bestond, werd gevormd door handmatig gegraven sloten. Eeuwenlang werden deze eilanden gebruikt voor de landbouw, vooral voor de teelt van kool, wat Langedijk nationale bekendheid opleverde. De eerste vaarveiling van Nederland, gebouwd op het water, stond in Broek op Langedijk, waar nu Museum Broeker Veiling te vinden is.
Geestmerambacht verkaveld
Rond 1970 werd het Geestmerambacht verkaveld, waardoor vele vaarten en sloten werden gedempt en veranderden in wegen. Dit betekende een grote verandering voor het landschap en de economie. Hoewel het een stap vooruit leek voor de lokale ontwikkeling, verdween een deel van het karakteristieke dorpsgezicht en kwamen traditionele vaarroutes en beroepsmatig varen met de kenmerkende Langedijker vrachtschepen tot een einde. Het verdwijnen van deze waterwegen en schepen leidde in 1995 tot de oprichting van Stichting Langedijk Waterrijk, met als doel het behoud van dit unieke vaarerfgoed.
Organisatie van Activiteiten
De werkgroep Activiteiten van Stichting Langedijk Waterrijk organiseert tijdens het vaarseizoen verschillende evenementen op het water. Voorbeelden zijn de voorjaars- en najaarstochten, waaraan iedereen met een boot kan deelnemen, mits de doorvaarthoogte van het vaartuig niet hoger is dan 1,55 meter. Een van de meest geliefde evenementen is de jaarlijkse Lichtjesavond, waarbij deelnemers hun boten versieren met lichtjes. Voor donateurs is deelname aan dit evenement gratis, en er zijn prijzen te winnen voor de mooiste creaties.
Andere evenementen zoals "Gracht als Beleving" en "Van Sluis tot Sluis" bieden bezoekers de kans om rondgevaren te worden door Langedijk. Voor deze evenementen en activiteiten is inschrijving via de website verplicht. De exacte data worden aan het begin van het vaarseizoen bekendgemaakt.
Naast de jaarlijkse evenementen organiseert Stichting Langedijk Waterrijk elke vijf jaar het grootse evenement Koolsail. Tijdens deze dagen staan er talloze festiviteiten en activiteiten op en rond het water gepland.
Behoud van Varend Erfgoed
Stichting Langedijk Waterrijk is aangesloten bij de Federatie Varend Erfgoed Nederland en speelt een actieve rol in het behoud van de traditionele Langedijker akkerschuiten, zoals motorschuiten, vletten, de rondkont en kloetschuitjes. Ook de Streker veldschuiten vallen binnen dit erfgoed. Schepen die aan de criteria van de Federatie voldoen, waaronder een minimale leeftijd van 50 jaar en een origineel uiterlijk, kunnen worden toegelaten tot het Register Varend Erfgoed Nederland. Zo’n schuit kan zelfs de status van Varend Monument® krijgen. De Werkgroep Varend Erfgoed van Langedijk Waterrijk begeleidt eigenaren in dit proces en houdt toezicht op de naleving van de criteria.
Op de website van de stichting is bovendien een database te vinden met een overzicht van alle geregistreerde schepen onder de sectie "Varend Erfgoed/schuitengalerij."
Opwaarderen van Vaarwater
Langedijk en water zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, en water draagt bij aan de kwaliteit van leven in de regio. Stichting Langedijk Waterrijk werkt daarom nauw samen met de gemeente Dijk en Waard en het Hoogheemraadschap om de waterkwaliteit te verbeteren en de doorvaarbaarheid te vergroten. Recent zijn er bijvoorbeeld in de Bomenbuurt van Zuid-Scharwoude meerdere sloten aangesloten op het vaarnetwerk door de aanleg van nieuwe bruggen, waardoor het nu mogelijk is om helemaal tot het oude veilingterrein in Noord-Scharwoude te varen.
Ook in nieuwe wijken wordt er bij de bouw rekening gehouden met water. Dit draagt niet alleen bij aan de leefbaarheid, maar versterkt ook de band van de gemeenschap met het water. Zoals de stichting zegt:
"Langedijk leeft met water."
Doelstellingen
Stichting Langedijk Waterrijk heeft drie hoofddoelstellingen:
- Het behoud van het varend erfgoed.
- Het opwaarderen van het waterrijke gebied en de vaarmogelijkheden, met oog voor cultuur en de unieke identiteit van de streek.
- Het organiseren van activiteiten op en rond het water.
Word Donateur!
Stichting Langedijk Waterrijk kan alleen bestaan dankzij de steun van meer dan 650 donateurs. Wil je ook bijdragen aan het behoud van het varend erfgoed en de activiteiten op en rond het water ondersteunen? Word dan donateur van Langedijk Waterrijk! Voor slechts €10 per jaar ontvang je drie keer per jaar het Langedijk Waterrijk magazine met nieuws en achtergrondverhalen, en je kunt meedoen aan de georganiseerde activiteiten. Daarnaast organiseert Langedijk Waterrijk elk jaar een bijzondere donateursavond.