Open monumentendag 2024
Op zaterdag 14 en zondag 15 september is iedereen welkom tussen 10.00 en 17.00 uur, bij maar liefst drieëntwintig monumenten, actieve musea en verenigingen. Jong en oud zijn van harte welkom. Bij ieder monument is wel iets te beleven of bijzonders te bekijken. Het thema van dit jaar is “Erfgoed van routes, netwerken en verbindingen”. Mensen en samenlevingen zijn altijd in beweging:
in tijden van vrede en oorlog, voor pelgrimsreizen, handel en ontdekking.
Deze routes, netwerken en verbindingen blijven zich ontwikkelen en vormen een kruispunt tussen verleden, heden en toekomst. Zo ook in Dijk en Waard.
Bekijk de volledige agenda
Bekijk meer
Historische monumentale fietsroute: fiets en ontdek!
Ook is er een unieke fietstocht uitgezet die langs de parels van gemeente Dijk en Waard komt. Vanaf de startpunten Museum BroekerVeiling of het Poldermuseum kunnen bijna alle monumenten, die deze dag deelnemen en open zijn, zelfstandig bezocht worden. De totale fietstocht is een kleine 40 kilometer, dus start op tijd!
Bij de startpunten ligt een goed gevulde goodiebag voor jou klaar.
Programma 2024
Download hier het programmaboekje en bekijk alle deelnemende monumenten en hun activiteiten.
Broekervaart
Inwoners en bezoekers van Dijk en Waard kunnen GRATIS meevaren met
de Broekervaart en zo de vele mooie plekken van de gemeente beter leren kennen. De Broekervaart, vaart vanaf de Westdijk, nabij fietsbrug De Krul (N242). Bij de sluis in Broek op Langedijk stap
je over op een akkerschuit om verder te varen of vaar je door naar de Twuyver- molen. Daar kun je ervoor kiezen om mee te gaan op een andere akkerschuit, die je naar het Poldermuseum in Heer- hugowaard brengt. Bekijk alle informatie en het vaarschema op broekervaart.nl
Allemanskerk
Verbinding maken hoort bij onze kerken, een plek voor spirituele en gezamenlijke ontmoetingen. Dit jaar benadrukken we dat met activiteiten zoals het maken
van een dubbelportret, hierbij worden twee personen op dezelfde foto samen- gevoegd. Onder de slogan “Onderweg” wordt verbinding gemaakt met de natuur. Lopend, fietsend of met de auto kun je bijzondere vondsten, zoals bladeren of veren, meenemen naar de kerk. Met de techniek cyanotypie, een blauwdrukme- thode uit 1842, kun je deze vondsten vastleggen op aquarelpapier. Ook kun je de Allemans Toren weer beklimmen tussen 14.00 – 16.00 uur.
Allemanskerk | Dorpsstraat 878 | Oudkarspel // Zaterdag: 11.00 – 16.00 uur
Het Regthuis; Eigen rechtspraak in Oudkarspel
Gidsen en rondleidingen door het Regthuis, een filmproductie over de verkaveling en opening van een mini-tentoonstelling over het ontstaan van de typisch bekende Langedijkse koolschuur. Kinderen worden uitgedaagd om zelf met duplo hun eigen ‘droom’ monument te bouwen.
Het Regthuis | Dorpsstraat 861 | Oudkarspel // Zaterdag 11:00 - 16:00 // Zondag 13:00 - 16:00
Het Behouden Huis
Bij Het Behouden Huis ben je welkom voor een bijzondere vaartocht in een typerende koolschuit over ‘t Waardje. Hierbij worden bijzonderheden verteld over de geschiedenis rondom het water in Oudkarspel. Ieder uur van 10.00 tot 15.00 uur vertrekt een koolschuit vanaf Het Behouden Huis. Afhankelijk van het aanbod kan hiervan worden afgeweken.
Om de vaartocht van 1,5 uur mogelijk te maken is de bijdrage €6,50 p.p. inclusief een heerlijk kopje koffie/thee.
Het Behouden Huis | Dorpsstraat 861 | Oudkarspel // Zaterdag 10:00 - 17:00 // Zondag 10:00 - 17:00
Stap binnen in 'Oma's huisje'
Tientallen jaren lang was in de woning aan Dorpsstraat 846 het postkantoortje van Oudkarspel gevestigd. De gevel is bijzonder opvallend net zoals de authentieke onderdelen, waaronder een marmeren schouw, in zowel het ex- als interieur. Loop ook zeker door naar het schuurtje achter de woning, waar je letterlijk de jaren ’30 – ’40 binnenstapt.
Woonhuis uit 1890 | Dorpsstraat 846 | Oudkarspel // Zaterdag 10:00 - 17:00 // Zondag 10:00 - 17:00
Koolhuis met atelier uit 1895
In 1982 verhuisde kunstschilder Sietse Wiersma met vrouw en kinderen naar een koolhuis (een tuindershuis dat vastzit aan een koolschuur) uit 1895. Dit authentieke koolhuis aan de provinciale weg in Oudkarspel heeft Sietse eigen- handig en met behoud van de originele kenmerken verbouwd tot woonhuis, atelier en later ook galerie. Laat je inspi- reren door de prachtige plek, de geur van fruit en betoverende kunstwerken: een unieke kans om binnen te komen!
Koolhuis met atelier uit 1895 | Provincialeweg 2 | Oudkarspel // Zaterdag 10:00 - 17:00 // Zondag 10:00 - 17:00
Kerken en muziek
Veel monumentale kerken in gemeente Dijk en Waard openen hun deuren op zaterdag. Welke verhalen liggen verborgen achter deze grote kerkdeuren, hoe sluiten verschillende kerken aan bij routes, verbin- dingen en netwerken in hun omgeving en wat zie je daarvan nog vandaag de dag? Bij de verschillende deelnemende kerken komt het erfgoed en de geschiedenis tot leven, via exposities en bijzondere work- shops, tradities en vele muzikale geluiden.
R.K. Kerk Sint Jan de Doper
Hier kan je een rondje lopen door de kerk waar een bijzondere presentatie te zien is van de verschillende bedevaart reizen. Daarnaast kan je ook een rondje lopen over het prachtige kerkhof en mooie achtertuin. Wees welkom!
R.K. Kerk Sint Jan de Doper | Dorpsstraat 516 | Noord - Scharwoude // Zaterdag 10:00 - 17:00
Kooger- of PietersKerk
Gedurende de dag wordt de kerk gevuld met livemuziek. Om 12.00 uur treedt de zanggroep Echo uit Heerhugowaard op, die al ruim 40 jaar bestaat. Het tweede optreden is om 15.00 uur, verzorgd door het smartlappenkoor Simpel Hollands uit Heerhugowaard, onder leiding van Jan van Selm.
Kooger Kerk | Koog 30 | Zuid - Scharwoude // Zaterdag 10:00 - 17:00
Stolpboerderij uit 1880
Stap terug in de tijd. In 1981 is de stolp grondig opgeknapt, waarbij de originele stal is behouden en als museum is ingericht met een collectie van agrarische oudheden. Voor de geïnteresseerden in natuurhistorische collecties is de zolder een pareltje, waar een bijzondere presentatie van schelpen en fossielen is te bewonderen.
Stolpboerderij uit 1880 | Dorpsstraat 376 | Zuid - Scharwoude // Zaterdag 10:00 - 17:00 // Zondag 10:00 - 17:00.
Volkstuinvereniging Langedijk
2024 is het jubileumjaar en bestaat de Volkstuindersvereniging Langedijk 50 jaar. Ongeveer 150 leden hebben hier een volkstuin die qua oppervlakte varieert van 100 tot 500 vierkante meter, met kassen en huisjes. Komt u een kijkje nemen?
Volkstuinvereniging Langedijk | Potjesdam 6 | Zuid-Scharwoude // Zaterdag 10:00 - 17:00 // Zondag 10:00 - 17:00
Museum Broekerveiling
De herinnering aan de veiling die er ooit was, wordt levend gehouden door het historische veilinggebouw en de markante lighallen die boven het water zijn gebouwd. Iedereen is welkom om het monumentale gedeelte gratis te bezoeken gedurende deze dagen. Daarbij krijg je een boekje mee met extra informatie over de verschillende gebouwen. Ook kan je mee- varen met de rondvaartboot en een ‘échte veiling’ beleven tegen een vergoeding.
Museum Broekerveiling | Museumweg 2 | Broek op Langedijk // Zaterdag 10:00 - 17:00 // Zondag 10:00 - 17:00
Monument en water
Tijdens deze editie van de Open Monumentendag is er weer veel aandacht voor de omgeving van het monument en daarin is water onmisbaar. Zo is er een unieke vaartocht over ’t Waardje in Oudkarspel en kunnen kinderen een heus, door tovenaars gebouwde, eikenhouten speelboot beleven. Ooit al eens willen weten hoe en waarom de sluis bij het Havenplein in Broek op Langedijk is gebouwd? De sluiswachter beantwoordt al je vragen!
Nederlands Hervormde Kerk
Weet je bijvoorbeeld dat de Nederlands Hervormde Kerk aan de Dorpsstraat 72 in Broek op Langedijk in 1799 - de Engels-Russische inval in Noord-Holland die de invloed van Franse revolutionairen wilden onderdrukken - werd gebruikt als paardenstal voor de Franse soldaten? Je kunt rondleidingen volgen, verhalen horen, de kansel betreden en het orgel bezichtigen. Bewonder het houten torentje, de klok van Geert Wou uit 1504 en ontdek verhalen uit de Franse tijd. Als dank voor jouw bezoek krijg je een mooi cadeau mee naar huis.
Ga op zoek naar de sporen en herken je de verschillen vandaag de dag?
Nederlands Hervormde Kerk | Dorpsstraat 72 | Broek op Langedijk // Zaterdag 10:00 - 17:00
Doopsgezinde kerk (gemeente)
In de kerk klinken verrassende muzikale tonen van orgelmuziek. Daarnaast laat de kerk het traditionele ‘quilt’ zien. Quilten is van oudsher een doopsgezinde bezigheid. Er zullen eenvoudige quilts te zien zijn, maar ook hele bijzondere en mooie waar uren aan gewerkt is.
Doopsgezinde kerk | Dorpsstraat 202 | Broek op Langedijk // Zaterdag 10:00 - 17:00 uur // Zondag 10:00 - 17:00 uur.
Kinderactiviteiten tijdens Open Monumentendag!
Op Open Monumentendag is er ook voor kinderen van alles te beleven! Kom met het hele gezin en ontdek de spannende en leuke activiteiten die speciaal voor de jongste bezoekers zijn georganiseerd.
Twuyvermolen; Laat je creativiteit de vrije loop tijdens de knutselactiviteit bij de Twuyvermolen. Hier kunnen kinderen hun eigen molentje knutselen. Neem je zelfgemaakte molentje mee naar huis als een bijzondere herinnering!
Het Regthuis; Bouw je eigen droommonument met Duplo! In Het Regthuis kunnen kinderen met Duplo stenen hun fantasie de vrije loop laten en de mooiste monumenten creëren. Wie weet bouw jij wel het volgende beroemde gebouw!
Vaders Museale Schuitenhelling; Stap aan boord van de magische eikenhouten speelboot! Deze speelboot, speciaal voor kinderen gebouwd door tovenaars, zorgt voor uren speelplezier. Ontdek de geheimen van de boot en beleef avonturen op het water!
Zorgboerderij de Leeuwenhof; Op de Leeuwenhof is er plezier voor tien! Spring zo hoog als je kunt op het springkussen of maak een ritje op een pony. De dieren staan al klaar om je een onvergetelijke dag te bezorgen!
Kom langs en geniet van een dag vol avontuur en plezier tijdens Open Monumentendag. Er is voor ieder wat wils, en de kinderen zullen zich geen moment vervelen!
Vaders Museale Schuitenhelling
Op deze historische werf staat het varend en industrieel scheepsbouw erfgoed centraal. Speciaal voor kinderen is er een eikenhouten speelboot “gebouwd door tovenaars”! Daarnaast is er gelegenheid om in een houten roeibootje te stappen en samen of onder ouderlijk toezicht te varen. De koffie staat klaar!
Vaders Museale Schuitenhelling | Sluiskade 16 | Broek op Langedijk // Zaterdag 10:00 - 17:00 uur
Sluis met sluiswachterswoning
Wist u dat de bekende sluis in Broek beschermd is als gemeentelijk monument? De sluis is een prachtig resultaat van de beheersbare kunst van civiele techniek.
De sluis is een prachtig resultaat van de beheersbare kunst van civiele techniek. Ook dit valt onder monumenten. De sluiswachterswoning is ook al even charmant en bijzonder. Dit jaar kun je de woning van de sluiswachter en havenmeester bezoeken! Komt u snel binnen?
Sluis met sluiswachterswoning | Sluis van BOL Sluiskade 16a // Zaterdag 10:00 - 17:00 uur // Zondag 10:00 - 17:00 uur.
Twuyvermolen
Er zijn knutselactiviteiten voor kinderen zoals het maken van een eigen molentje. Er draait een film over het ontstaan van het Geestmerambacht en de werking van de molen. Natuurlijk zijn er ook rondlei- dingen door de hele molen. Gedurende de dag verzorgt jazz-zangeres Susan Harpenau voor jou een mooi muzikaal programma.
Twuyvermolen | Oosterdijk 1 | Sint Pancras // Zaterdag 11:00 - 16:00
Brand, verwoesting en wederopbouw
De Witte Kerk aan het Kerkplein in Sint Pancras is niet altijd wit geweest, wist je dat? In de negentiende eeuw werd de hervormde kerk gewit. Sindsdien heet de kerk ook wel Witte Kerk. De kerk kent een lange en bewogen geschiedenis van brand, verwoesting, heropbouw en is uiteindelijk omgedoopt tot de witte kerk. Uit een verzoekschrift in 1487, geschreven door de Vroners (de voormalige naam van de inwoners van Sint Pancras), aan de decaan van het Utrechtse domkapittel, blijkt dat er een nieuwe kerk gebouwd is. In de brief staat de kerk aangeduid als De Kapel van de Heilige Pancratius. Maar wie was deze Heilige Pancratius (ook wel bekend als Pancras)? Volgens de legende was Pancratius een jeugdige christen uit het Klein-Aziatische Frygië. Pancratius weigerde zich te offeren aan de Romeinse goden. Op veertien jarige leeftijd, in het jaar 304, werd Pancras vervolgd onder het bewind van keizer Diocletianus en stierf hij aan de martelaarsdood. De Heilige Pancratius werd in West-Europa vereerd door edellieden, grootgrondbezitters, ridders en onder meer als beschermer van de eed.
Tegelijkertijd met de Open Monumentendagen is ook de Kunstroute in Sint Pancras. In de Kunstkerk is een overzichtsexpositie van de deelnemende kunstenaars. Vergeet ook niet een bezoek te brengen aan de naastgelegen Witte Kerk.
Witte Kerk en Kunstkerk de Rank | Kerkplein 1 | Sint Pancras // Zaterdag: 10:00 - 17:00 uur // Zondag 10:00 - 17:00 uur.
Poldermuseum
Nieuwsgierig hoe onze voorouders door de provincie reisden? Kom de oude kaarten van Noord-Holland en Dijk en Waard ontdekken. Bekijk de Huygendijk en de Slingerdijk vanaf het water met de Broekervaart. Tweemaal vaart een akkerschuit van de Twuyvermolen naar het Poldermuseum. De schuiten varen door de ringvaart van de polder Heerhugowaard.
Poldermuseum | Huygendijk 17 | Heerhugowaard // Zaterdag 10:00 - 17:00 uur // Zondag 10:00 - 17:00 uur.
Zorgboerderij de Leeuwenhof
Op het erf worden leuke activiteiten georganiseerd door de Stichting voor Aandacht. Zo zijn er kraampjes met pompoenen, koffie en gebak en je kunt spullen zien die door bewoners zijn gemaakt. Kinderen kunnen plezier maken met een springkussen en ponyritjes. De opbrengst gaat naar de stichting.
Zorgboerderij de Leeuwenhof | Middenweg 22 | Heerhugowaard // Zaterdag 10:00 - 17:00 uur.
PKN De Ontmoetingskerk
In de kerk is een bijzondere kinderbijbeltentoonstelling, met oude zondagschoolplaten. Daarnaast heeft de Ontmoetingskerk een bijzondere autoroute gemaakt. De route is gebaseerd op de oude kerkepaden. Wist je dat tot honderd 100 jaar geleden mensen vaak minimaal een uur moesten lopen naar één van de omliggende kerken? Er rijden chauffeurs en de route kan zelfstandig gereden worden. Stap in de auto en reis terug in de tijd.
PKN De Ontmoetingskerk | Middenweg 168 | Heerhugowaard // Zaterdag 10:00 - 17:00 uur.
Pastorie naast de Ontmoetingskerk
Stap door de deuren van de pastorie van de oudste kerk van Heerhugowaard. Een historisch pand, aangepast aan de eisen van de huidige tijd. Welke overeenkomsten en verschillen herken je in de bouwsporen van de kerk en de pastorie?
Pastorie naast de Ontmoetingskerk | Middenweg 166 a | Heerhugowaard // Zaterdag 10:00 - 17:00 uur // Zondag 10:00 - 17:00 uur.
Praalgraf van Brederode en de Veenhuizerkerk
Bezichtig de kerk en kerkhof. Op het kerkhof is de luidklok van 1460 te bewonderen. Loop over de oude begraafplaats met eeuwigdurende graven. Daar liggen ook graven van de Engelse piloten die omgekomen zijn met hun vliegtuig in de landerijen in Veenhuizen tijdens Tweede Wereldoorlog. Vergeet ook niet de opgraving te bekijken van de funda- menten van de kerk uit de 14e eeuw.
Praalgraf van Brederode en de Veenhuizerkerk | Kerkweg 26 | Heerhugowaard // Zaterdag 11:00 - 16:00
Heilige Hart van Jezus Kerk
Wees welkom! Met behulp van een gede- tailleerde informatieve plattegrond kan je ook de buitenruimte rondom de kerk verkennen, zoals het Sint Annabeeld en de bron van levend water. Vergeet niet om ook nog een kijkje te nemen bij het Mariakapelletje op het kerkhof en het caminopaadje.
Heilige Hart van Jezuskerk | Middenweg 541 | Heerhugowaard // Zaterdag 10:00 - 17:00 uur // Zondag 10:00 - 17:00 uur
Drijf-In Bios
Net als vorig jaar wordt ook dit jaar weer een Drijf-In Bios georganiseerd. Het evenement wordt geopend met een spectaculaire flyboard-show. Er is een muzikaal optreden van de band Tuesday Afternoon bij de sluis en ook aan lekkere bioscoopversnaperingen is gedacht.
Geniet mee van de spannende filmklassieker Jaws vanuit een bootje in het kanaal of vanaf de waterkant op de Prins Hendrikkade en de Sluiskade.
𝗣𝗿𝗼𝗴𝗿𝗮𝗺𝗺𝗮:
18.30 uur Optreden band Tuesday Afternoon
20.00 uur Flyboardshow
20.30 uur Filmvertoning Jaws
Bezoekers zonder boot kunnen zaterdag 14 september vanaf 18.30 uur met een stoeltje (langs de waterkant) een plek innemen. De film begint om 20.30 uur en duurt tot iets na 22.30 uur. Voor boten is de doorgang door de sluis deze avond gratis.
Bekijk de portretten achter de monumenten
De oudste dijk van Heerhugowaard
Wist je dat de Westdijk de oudste dijk van Heerhugowaard is? Aan de dijk bevinden zich drie bijzondere particuliere gemeentelijke monumenten: een kunstmestpakhuis, voormalige graanmaalderij (met bestuur) “De Goede Verwachting” en de voormalige bijbehorende arbeiderswoningen. De Goede Verwachting richtte zich op kunstmest, krachtvoer, landbouwwerktuigen, brandstoffen en zaaizaden: een breed pakket voor land- en tuinbouwers. In de maalderij werden allerlei soorten veevoeder, van kippenmeel tot zeugenmeel, gemaakt door te malen en te mengen. De grondstoffen werden per schuit via het kanaal Alkmaar-Kolhorn, aangevoerd en konden daar bij de loswal aanmeren. Jarenlang werden per schip voerartikelen en meststoffen aangevoerd aan de loswal langs de Westdijk. Hier zijn duizenden tonnen aan kalkammonsalpeter (een stikstofhoudende kunstmest in korrelvorm die de plantengroei stimuleert) gelost.
Neem plaats aan de loswal ertegenover en laat de omgeving - het Oosterdel, de drie monumenten, de dijk, het kanaal – op je inwerken. Ziet u de vroegere tuinders al langsvaren? Waar je nu staat, op de loswal, meerden men met hun schuit aan, laadden de boot vol met kunstmest en veevoeder en konden zo doorvaren naar de eigen akkers in het Oosterdel.
De laad- en losplaats aan de Broekerhoek.
Kool en andere voor export bestemde groenten van de veiling in Broek op Langedijk werden via het station Heerhugowaard verzonden. Vanaf het station liep een particulier spoorlijntje naar de Broekerhoek, het zogenaamde lijntje van Swager. De heer Swager woonde in de boerderij naast het station Stationsweg 67. Met behulp van paardenkracht bracht men de wagons een voor een van en naar de grote spoorlijn. Dit lijntje werd overbodig toen Broek in 1903 een eigen spoorlijn kreeg. Het spoorlijntje van Swager was in gebruik van 1879 tot 1903.
Open Monumentendag 2024 biedt een unieke kans om de verborgen schatten van ons immaterieel erfgoed te ontdekken en te beleven. Het is een bijzondere reis door de tijd waarbij je je kan laten betoveren door de verhalen die de monumenten vertellen. Elk detail, elke geur, en elke klank draagt bij aan een onvergetelijke ervaring die je zintuigen prikkelen.
Open monumentendag locaties
Het is een bonte verzameling tijdens de Open Monumentendag. Van de sluiswachterswoning tot de Witte kerk. Ze hebben één ding met elkaar gemeen: ze zijn geopend tijdens de Open Monumenentendagen.
